In de Antwerpse haven meerde recent de Toyota Energy Observer aan, het eerste autonome waterstofschip ter wereld. Het elektrisch aangedreven voertuig maakt gebruik van een mix van hernieuwbare energiebronnen en een systeem dat waterstof uit zeewater produceert.

De Energy Observer vaart de hele wereld rond terwijl de technologie aan boord, voor onder meer energieopslag, onder de meest extreme omstandigheden wordt getest. Een gewaagde poging dus om dit energieonafhankelijke vaartuig veilig over wereldzeeën te navigeren. “De Toyota Energy Observer is een varend laboratorium dat aantoont hoe de smart grids van morgen eruit kunnen zien, door zijn eigen koolstofvrije waterstof te produceren en te verbruiken, in een volledig gedecentraliseerd en gedigitaliseerd energiesysteem,” aldus Victorien Erussard, kapitein en oprichter van de Energy Observer.

Potentieel van waterstof

Voor Toyota is waterstof een van de oplossingen om onze mobiliteit anders en ecologischer in te richten. In 2014 stelde het automerk de Mirai voor, de eerste personenwagen ter wereld die 100% als waterstofauto (of brandstofcelwagen) is ontwikkeld.

Waterstof kan immers geproduceerd worden op basis van hernieuwbare energiebronnen zoals zonne- en windenergie via elektrolyse, zogenaamde ‘groene waterstof’. Bovendien wordt in verschillende industriële processen waterstof aangemaakt als restproduct dat vervolgens kan worden opgevangen en gebruikt. Dit noemt men ‘gele waterstof’. Ook voor opslag is waterstof interessant dankzij de hoge energiedensiteit.

Hoe werkt een waterstofauto?

Een waterstofauto of brandstofcelwagen rijdt op waterstof in plaats van benzine of diesel. De motor draait op elektriciteit die wordt opgewekt door een chemische reactie tussen waterstof en zuurstof in een brandstofcel. Het enige nevenproduct van een rijdende brandstofcelwagen is waterdamp. Er worden geen schadelijke emissies uitgestoten zoals CO2 (een belangrijke oorzaak voor de opwarming van de aarde), SO2 en NOx (oorzaken van luchtvervuiling).

Binnen de 3 à 5 minuten beschik je over een volle tank waarmee je tot 500 kilometer aflegt

Bovendien rijden brandstofcelwagens niet alleen emissievrij, ze zijn ook bijzonder praktisch. Ze hebben een comfortabel rijbereik en kunnen erg snel worden bijgetankt. Binnen de 3 à 5 minuten beschik je over een volle tank waarmee je tot 500 kilometer aflegt, in tegenstelling tot elektrische wagens met een lange laadtijd. Die combinatie van nuluitstoot en functionaliteit is de reden waarom Toyota brandstofcelwagens als één van de mogelijke oplossingen om de uitstoot drastisch te verminderen.

Toyota voorspelt een fikse stijging van de vraag naar brandstofcelvoertuigen - van de huidige 3.000 per jaar tot zo’n 30.000 per jaar vanaf de jaren 2020 - en investeert dan ook in de uitbreiding van twee nieuwe productiefaciliteiten in Toyota City in Japan waarmee het zijn productiecapaciteit vertienvoudigt. Verder zijn er uiteraard ook waterstofstations nodig. Hiervoor kijkt Toyota naar bevoegde overheden en andere partners die in deze infrastructuur kunnen investeren en de plaatsing ervan verder kunnen stimuleren.

Waterstof, geen hype

Ook Europa begint overstag te gaan voor deze milieuvriendelijke en realistische oplossing. Het Parijse taxibedrijf Hype - het enige ter wereld waarvan de vloot volledig uit auto’s op waterstof bestaat - wil tegen 2020 600 taxi’s op waterstof inzetten. De Metropolitan Police Service, het politiekorps van Londen, maakt momenteel al gebruik van 11 Toyota Mirai wagens en wil dat verder uitbreiden om zo de grootste vloot van zero-emissie politievoertuigen samen te stellen. In België opende in 2016 het allereerste waterstofstation, en werken ook Vanhool - met de productie van een waterstofbus voor onder andere De Lijn in Antwerpen - en de Antwerpse rederij CMB - met de Hydroville, het eerste passagiersvaartuig op waterstof dat als shuttle wordt ingezet tussen Antwerpen en Kruibeke - ook al mee aan mobiliteit op waterstof. Colruyt opende in 2018 het tweede waterstofstation in Halle, en plant er nog meer te openen in de volgende jaren.